วันอังคารที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2555

กระบวนทัศน์การพัฒนา..ชุมชนเทศบาลนครลำปาง


            ที่สวนบัวรีสอร์ท.. เชียงใหม่ ศุกร์ที่ 18 พ.ค.2555 มีโอกาสได้ร่วมการสัมนาเชิงปฏิบัติการ โครงการพัฒนาศักยภาพชุมชนและองค์กรภาคประชาชนในชุมชนเขตเทศบาลนครลำปาง มีกลุ่มเป้าหมายกว่า 150 คน เป็นแกนนำชุมชนในเขตเทศบาลนครลำปางกว่า 43 ชุมชน เจ้าหน้าที่เทศบาลนครลำปาง และเครือข่ายการพัฒนาในชุมชน(เครือข่ายสตรีลำปาง เครือข่ายบ้านมั่นคง ฯลฯ) หลังจากได้ทำความรู้จักผ่านกิจกรรมปรับฐานเรียนรู้ร่วมกันแล้ว ผู้เขียนรับผิดชอบจัดกระบวนการในช่วง 11.00 - 12.00 น.ในหัวข้อ "กระบวนทัศน์การพัฒนาชุมชน" เพื่อชวนกันมองภาพการพัฒนาชุมชนในเขตเทศบาลร่วมกัน...
           จากข้อมูลผลการวิเคราะห์ศักยภาพชุมชน..ดูเหมือนมีช่องว่างระหว่างการทำงานร่วมกันในชุมชนเขตเทศบาล  ไม่ว่าจะเป็นแกนนำชุมชน สมาชิกในชุมชน เจ้าหน้าที่ และภาคีเครือข่าย..นิทานเรื่องตาบอดคลำช้าง..ยังใช้ได้ดีสำหรับทำความเข้าใจเรื่องกระบวนทัศน์ ซึ่งเป็นวิธีคิด วิธีปฏิบัติ..การมองภาพการพัฒนาที่แตกต่างกัน ทั้งๆที่มีเป้าหมายเรื่องเดียวกันคือ ชุมชนในเขตเทศบาล ( ช้าง )   ..แทนการเชื่ออย่างมืดบอด..ชุมชนในเขตเทศบาล มีสิ่งดีงามและโอกาสดีๆ หลากหลายมากมาย..หากนำความรู้และประสบการณ์ที่แตกต่าง มาเชื่อมเข้าด้วยกัน..ชุมชนเทศบาลนครลำปาง..คงจะไปถึงเป้าหมายร่วมกันได้อย่างสร้างสรรค์และงดงาม...
                                                              
          ดูภาพคนงานก่อสร้าง 2 คน ทำงานเหมือนกันแต่..คนหนึ่งทำงานอย่างมีความสุข อีกคนทำงานด้วยความทุกข์ ความแตกต่างของความคิด..กรอบคิด.. นั้นส่งผลต่อพฤติกรรมหรือปรากฎการณ์ที่พบเห็น เช่นเดียวกับการทำงานในชุมชนเของเรา ไม่ว่าจะเป็นแกนนำชุมชนหรือเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง..เพื่อให้แกนนำชุมชนและเจ้าหน้าที่/เครือข่ายการทำงานได้เข้าใจกันและกันยิ่งขึ้น ได้ แบ่ง 4 กลุ่มคละ ให้ลองช่วยกันหาเหตุผลเหตุผลที่แกนนำ/เจ้าหน้าที่ ไม่อยากลงชุมชนเหตุผลที่..งานในชุมชนล้มเหลว  เหตุผลที่ แกนนำ/เจ้าหน้าที่ .. ต้องลงไปทำงานกับชุมชน และปัจจัยส่งเสริมงานในชุมชนให้ได้ผล.. เหตุผลต่างๆ มีทั้งเหตุผลที่เป็นเหตุผลเชิงระบบ เชิงโครงสร้างที่ยากต่อการแก้ไขจัดการ หลายๆเหตุผลเป็นเรื่องทัศนคติ ทักษะความสามารถของตัวเราเอง ..จึงต้องจัดการที่ตัวเราเองก่อน การทำงานกับชุมชนจึงควรเริ่มด้วยใจ...ใจที่รัก ศรัทธา เชื่อมั่น และเห็นความสำคัญของการทำงานกับชุมชน..

             จัดการชีวิต..จัดการชุมชน..ชุมชนจัดการตนเอง...
.เริ่มจากตัวเอง..( เริ่มที่ใจ..วิธีคิด..กระบวนทัศน์..)..เริ่มจากทุน...ไม่ใช่ปัญหา....ทำจากเรื่อง ง่าย ๆ..ก่อนไปถึงเรื่องยากๆ..ให้ความสำคัญของข้อมูล..มากกว่าความรู้สึก..ให้ความสำคัญ..การแลกเปลี่ยนเรียนรู้..ไม่ใช่การทำงานในความว่างเปล่า  แต่เป็นการยกระดับความรู้....ให้ความสำคัญกับการวางแผนการทำงานไปสู่เป้าหมาย..การกำหนดเป้าหมายร่วมกัน..ที่ชัดเจน....ให้ความสำคัญกับการจัดการ..เวลา ..คน..เงิน..ทรัพยากร..ให้มีความสมดุลระหว่าง..คนกับงาน..ใช้กระบวนการทางปัญญา( โดย..ศนพ.ประเวศ วะสี ) ในการทำงาน..

 1.ฝึกสังเกต 2.ฝึกบันทึก 3.ฝึกการนำเสนอ 4.ฝึกการฟัง 5.ฝึกปุจฉา-วิสัชนา 6.ฝึกตั้งสมมุติฐานและตั้งคำถาม 7.ฝึกการค้นหาคำตอบ 8.การวิจัย 9.เชื่อมโยงบูรณาการให้เห็นความเป็นทั้งหมด และเห็นตัวเอง 10.ฝึกการเขียนเรียบเรียงทางวิชาการ....และ..กระบวนการทำงานกับชุมชน...ลงล่าง-สร้างฐาน-สานข่าย-ใช้กระบวนการเรียนรู้..มุ่งสู่...ชุมชนเข้มแข็ง พึ่งตนเองได้...ชุมชนจัดการตนเอง ..

                                                                        อัญชลี  ป่งแก้ว / บันทึก  22 พ.ค.2555