เจ้าของความรู้ : อัญชลี ป่งแก้ว
นักทรัพยากรบุคคลชำนาญการ
เมื่อทีมงานศูนย์ฯลำปาง ได้รับการประสาน
จากนายกอบต.ฝายแก้ว ให้ไปฝึกอบรมเตรียมทีมพี่เลี้ยงให้ ในวันพฤหัสบดีที่ 22 ธันวาคม 2554 ตามโครงการฝึกอบรมทีมสหวิชาชีพครู ข.
(พีเลี้ยง) เรื่องทักษะการเป็นวิทยากรกระบวนการ กลุ่มเป้าหมาย 30 คน เป็นเจ้าหน้าที่ของ อบต.ฝายแก้วทั้งหมด รวมทั้งตัวนายก อบต.เองด้วย และรวมถึงพัฒนากร ครู กศน.เกษตร สาธารณะสุขฯลฯ
กระบวนการที่ใช้..ภายใน 1 วัน จึงเป็นการระดมสื่อ เกม และสร้างเงื่อนไข หรือประเด็น ให้กลุ่มเป้าหมายได้คิด..วิเคราะห์ และ
ฝึกปฏิบัติ เพื่อให้เกิดทักษะการฟัง พูด ตั้งคำถาม จับประเด็น จดบันทึก เขียนเป็นแผนที่ความคิด..ทักษะการจัดเวทีประชาคมและการสรุปบทเรียน...ซึ่งเป็นทักษะสำคัญของการเป็นทีมพี่เลี้ยงของ อบต.ฝายแก้วทั้งสิ้น
ขั้นตอน กระบวนการ เทคนิค เครื่องมือ...
1.ทักทาย แนะนำตัว บอกความรู้สึก บอกวัตถุประสงค์ของวิชา บอกกระบวนการ บอกข้อตกลง..แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันอย่างเป็นกันเอง..เป็นแก้วน้ำหลากสีที่มีน้ำอยู่แล้วค่อนแก้ว คือมีศักยภาพ มีทุน มีประสบการณ์ มีความรู้ ฯลฯ..เอามาเติมเต็มให้กันและกัน) 2.เล่นเกม.นี่แหละตน..เพื่อให้เข้าใจกันและกันมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะการทำงานร่วมกันในชุมชนที่ต้องทำงานกับคนที่หลากหลาย จึง... ต้องมีความเข้าใจธรรมชาติของคน และเรื่องของคน..
3.แลกเปลี่ยนประสบการณ์..
การเป็นวิทยากรกระบวนการ
ประเด็น:
* ความรู้ความเข้าใจเรื่องวิทยากรกระบวนการ (แจกบัตรคำ)
* ให้ยกตัวอย่างประสบการณ์ของแต่ละคนสั้นๆ
* ปัญหาอุปสรรคหรือข้อจำกัดในการทำหน้าที่/บทบาทวิทยากรกระบวนการ
* ทักษะที่จำเป็น(ต้องมีความสามารถเรื่องอะไรบ้าง?)
วิทยากรสรุปแนะนำเพิ่มเติมด้วยสื่อ..
4.ฝึกปฏิบัติทักษะการฟัง การตั้งคำถาม การจับประเด็น และการจดบันทึก
ชวนคุยสถานการณ์การพูดคุยกันระหว่างคนในครอบครัว เพื่อน การประชุม และในเวทีชาวบ้าน..ให้ความสำคัญของทักษะพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับวิทยากรกระบวนการ
ฝึกปฏิบัติ: 1.จับคู่เล่าเรื่องประทับใจในวัยเยาว์
สลับกันเล่า สลับกันฟัง และให้คะแนนกันและกัน
2.แบ่งกลุ่มย่อย 4 คน/กลุ่ม แบ่งบทบาทตามความถนัด
(1.คนเล่า 2.คนตั้งคำถาม 3.คนจับประเด็น
ให้เขียนในรูปแผนที่ความคิดใน เอ4) 4.คนจดบันทึก(กระดาษ เอ4)
3. รวมกลุ่มสะท้อนความรู้สึกและข้อคิดที่ได้จากการเรียนรู้ครั้งนี้ (ขึ้นฟลิปชาร์ท)
วิทยากรสรุปแนะนำเพิ่มเติมด้วยสื่อ ppt.
5.ทักษะการจัดเวทีประชาคม/เวทีแลกเปลี่ยน
-ชวนคุย/แลกเปลี่ยนเรื่องเวทีประชาคม..ตามความเข้าใจหรือประสบการณ์ ในพื้นที่หมู่บ้านชุมชน
ฝึกปฏิบัติ : การเป็นผู้เอื้ออำนวยการ(facilitator) ให้เกิดการเรียนรู้ แลกเปลี่ยน เพื่อให้ได้ตามเป้าหมาย/ประเด็นที่ต้องการ
1. แบ่ง 2 กลุ่ม ฝึกปฏิบัติการจัดเวทีประชาคม(การเป็นวิทยากรกระบวนการ)
*กลุ่มที่ 1 จัดเวทีประชาคมเรื่อง “แนวทางการพัฒนาสตรีแม่บ้านของ อบต.ฝายแก้ว”
*กลุ่มที่ 2 จัดเวทีประชาคมเรื่อง ”การส่งเสริมกิจกรรมเยาวชนในพื้นที่ อบต.วอแก้ว”
2. พบพี่เลี้ยงกลุ่ม+เตรียมจัดเวทีประชาคม
3. จับฉลาก..จัดเวทีประชาคม กลุ่มละ 30 นาที ให้สมาชิกกลุ่มที่เหลือทั้งหมด เป็นผู้ร่วมแลกเปลี่ยน
ประเด็น : * สถานการณ์ของกลุ่มเป้าหมายในตำบล(แม่บ้าน/เยาวชน)
*วิเคราะห์ข้อดี/ข้อเด่นของกลุ่มเป้าหมาย
*วิเคราะห์ปัญหาอุปสรรค/ข้อจำกัดของกลุ่มเป้าหมายหรือในการทำงาน
*วิธีการ/แนวทางการพัฒนากลุ่ม(สตรีแม่บ้าน/เยาวชน)
*งาน/กิจกรรม/โครงการ ที่จะสนับสนุนแนวทาง/วิธีการข้างต้น
4. ตั้งข้อสังเกตร่วมกัน
5. สรุปให้ข้อแนะนำเพิ่มเติมเรื่องการจัดเวทีประชาคม ด้วยสื่อ ppt.
6.เทคนิคการสรุปบทเรียน จากเกมทำเครื่องบินตะเกียบ..
1.เกริ่นนำให้เห็นความสำคัญของการทบทวนสรุปบทเรียนหลังการทำงาน
2.แบ่ง 2 กลุ่ม(เดิม) เล่นเกมสร้างเครื่องบินจากไม้ตะเกียบ
เงื่อนไข -ห้ามพูดคุย
-วางได้ทีละคน
-ห้ามขยับของคนอื่น
3.ปฏิบัติการสร้างเครื่องบิน ครั้งที่ 1 หมดเวลาให้คัดลอกเป็นรูปภาพลงบน เอ4 ทั้งสองกลุ่ม
4.ให้เวลาแต่ละกลุ่มพูดคุยวางแผน กัน 5 นาที
5. ปฏิบัติการสร้างเครื่องบิน ครั้งที่ 2 หมดเวลาให้คัดลอกเป็นรูปภาพลงบน เอ4 ทั้งสองกลุ่ม
6.แลกเปลี่ยนตามประเด็น ชุดคำถามการสรุปบทเรียน
1.เราวางแผนกันไว้อย่างไร อะไรคือเป้าหมาย/วัตถุประสงค์ของการทำงาน
2. เมื่อเราดำเนินการไประยะหนึ่งแล้ว สิ่งใดเกิดขึ้น สิ่งใดเป็นไปตามที่วางแผน(ผล)/ทำไมเป็นเช่นนั้น(เงื่อนไข)
3. สิ่งใดไม่เป็นไปตามที่วางแผนนั้น/ทำไมเป็นเช่นนั้น
4. เรามีปัญหาอะไรบ้าง
5. เราน่าจะสามารถทำสิ่งใดให้ดีขึ้นกว่าเดิมได้บ้าง
6. ในการดำเนินงานครั้งต่อไป สิ่งใด ที่เราปฏิบัติแตกต่างไปจากครั้งที่ผ่านมาบ้าง
7.วิทยากรสรุปให้ข้อแนะนำเพิ่มเติมด้วยสื่อ ppt.
สรุป..กระบวนการทำงานกับชุมชน ต้องอาศัยทักษะ/เครื่องมือช่วยในการทำงาน ซึ่งสามารถพัฒนาเรียนรู้กันได้ ผ่านการลงมือทำและใจที่รักที่จะทำงานเพื่อชุมชนท้องถิ่นของตนเอง
ผู้บันทึกความรู้ : ดวงธิดา อำนาจผูก
นักจัดการงานทั่วไปชำนาญการ
10 ม.ค. 2555